---o0o---
Chú thích
- S: nguyên tác tiếng Sanskrit của mục từ dạng La-tinh hóa
- P: nguyên tác tiếng Pàli của mục từ dạng La-tinh hóa
- A: tiếng Anh
- H: tiếng Hán
- Ph: tiếng Pháp
- T: tên mục từ bằng tiếng Tây Tạng dạng La-tinh hóa.
- Hâ: các hình thức phiên âm tiếng Việt khác nhau của một mục từ.
- Hd: các hình thức dịch nghĩa khác nhau của một mục từ.
- Td: tân dịch.
- Cd: cựu dịch.
- Đl: đối lại
- x: xem
- Đn: đồng nghĩa.
- Vd: ví dụ
- Gđ: cách gọi đầy đủ của một mục từ.
- Gt: cách gọi giản lược hay vắn tắt của một mục từ.
- Cg: hình thức đồng nghĩa hay tên gọi khác của một mục từ.
- Tên khoa học: tên gọi theo khoa học của một mục từ.
- k. ng.: khẩu ngữ
- X.: xem.
- CĐTĐL: Cảnh Đức Truyền Đăng lục
- CTTNL: Cổ tôn túc ngữ lục
- ĐQMT: Đại quang minh tạng
- DTNL: Duy Tắc ngữ lục
- GTPĐL: Gia Thái Phổ Đăng lục
- HĐNL: Hư Đường ngữ lục
- HSLNMDT: Hám Sơn Lão Nhân Mộng Du tập
- KTTQTĐL: Kiến trung tịnh quốc tục đăng lục
- LĐHY: Liên Đăng Hội Yếu
- LSPGĐT: Lịch Sử Phật Giáo Đàng Trong
- MANL: Mật Am ngữ lục
- MBTL: Minh Bản Tạp lục
- MGNL: Minh Giác ngữ lục
- NĐHN: Ngũ Đăng Hội Nguyên
- NGCTT: Ngũ Gia Chính Tông Tán
- NHQL: Nguyên Hiền quảng lục
- NLNL: Nguyên Lai ngữ lục
- NTNL: Như Tịnh ngữ lục
- PDNL: Pháp Diễn ngữ lục
- PDNL: Phần Dương ngữ lục
- PKNL: Phạm Kỳ ngữ lục
- PQĐTĐ: Phật Quang Đại Từ Điển
- TBCTT: Tăng Bảo Chính Tục truyện
- TLTBT: Thiền Lâm Tăng Bảo truyện.
- ThQST: Thiền Quan Sách Tiến
- TĐT: Tổ Đường tập
- TCTT: Tống Cao Tăng truyện
- TTĐL: Tục Truyền Đăng lục
- ThMMBTSTL: Thiên Mục Minh Bản Thiền sư tạp lục
- VHVNTH 1989-1995: Văn hóa Việt Nam Tổng Hợp 1989-1995

---o0o---

----------------------------- Từ Điển Đa Ngôn Ngữ - Cs Minh Thông -----------------------------
● Thiên Long Bát Bộ.
----------------------------- Tam Tạng Pháp Số - Cs Lê Hồng Sơn -----------------------------
● 八部 (Phiên Dịch Danh Nghĩa)
Phật từ bi giáo hóa chúng sanh, cứu giúp hàm linh bách tánh, chánh pháp truyền lại cho đời, từ bi nuôi dưỡng vạn loài. Hiền, Thánh trong ba thừa cung kính quy y, tám bộ quỷ thần cùng trang nghiêm hộ vệ, nên trong hầu hết các kinh đều nêu tên tám bộ chúng.
(Ba thừa là Thinh Văn, Duyên Giác, Bồ Tát).
Một, Thiên. Thiên là thiên nhiên, tự nhiên, nhạc vui hơn, thân thể đẹp hơn, thanh tịnh quang minh, quí trọng hơn hết không thể so sánh; nên gọi là thiên. Kể ra tuy nhiều có Đại phạm, Đế Thích đứng đầu, vì Đại phạm là chủ của đại thiên thế giới và Đế Thích là chủ của trời 33.
(Đại Phạm tức là trời Sắc Giới. Đế Thích, tiếng Phạn là Thích Đề Hoàn Nhân, tiếng Hoa là Năng Thiên Chủ. Chủ của trời 33 là vì Đế Thích cùng tu với 32 người, sanh lên trời Đao Lợi và Đế Thích làm chủ).
Hai, Long. Rồng là con vật thần linh. Kinh Khổng tước và kinh Đại vân, …, có nói đến rồng và vua rồng, tên gọi không giống nhau, nhưng đều nói là loài này có thể hộ trì Phật Pháp.
Ba, Dạ Xoa. Tiếng Phạn là Dạ Xoa, tiếng Hoa là Dũng Kiện, cũng gọi là Bạo Ác. Có ba thứ:
01) ở đất;
02) ở hư không;
03) ở trên trời. Dạ Xoa ở đất không thể bay. Dạ Xoa ở hư không và ở trên trời đều có thể bay.
Bốn, Càn Thát Bà. Tiếng Phạn là Càn Thát Bà, tiếng Hoa là Hương Âm- âm là thân-không ăn thịt uống rượu, chỉ dùng hương thơm nuôi thân, nên gọi là hương âm (thân), là nhạc thần của thiên chủ Đế Thích, ở phía nam núi Tu Di, trong hang Kim Cang; khi thiên chủ muốn chơi nhạc thì liền lên trời.
Năm, A Tu La. Tiếng Phạn là A Tu La, tiếng Hoa là Vô Đoan Chánh, phần nhiều nam xấu, nữ đẹp; còn gọi là Phi Thiên. Vị thần có quả báo rất tốt, láng giềng với các trời, mà không phải trời. Chỗ ở, cung điện, thành quách, vật dụng thấp hơn trời Địa cư một bậc, cách thức hôn nhân tư tượng như thế gian.
(Trời Địa Cư là trời 33 và bốn Thiên Vương Thiên).
Sáu, Ca Lâu La. Tiếng Phạn là Ca Lâu La, tiếng Hoa là Kim Xí, Tức Là Thần Kim Xí Điểu, vì lông cánh màu vàng. Chiều ngang hai cánh 336 vạn lý, trên cổ có châu như ý, bắt rồng làm thức ăn.
Bảy, Khẩn Na La. Tiếng Phạn là Khẩn Na La, tiếng Hoa là Nghi Thần, giống người nhưng đầu có sừng, cũng là nhạc thần của thiên chủ Đế Thích.
Tám, Ma Hầu La Già. Tiếng Phạn là Ma Hầu La Già, tiếng Hoa là Đại Phúc Hành. Pháp sư La thập nói đó là rồng đất đi bằng bụng, lại nói đó là đại mãn thần (con trăn lớn) cũng đi bằng bụng.