---o0o---
Chú thích
- S: nguyên tác tiếng Sanskrit của mục từ dạng La-tinh hóa
- P: nguyên tác tiếng Pàli của mục từ dạng La-tinh hóa
- A: tiếng Anh
- H: tiếng Hán
- Ph: tiếng Pháp
- T: tên mục từ bằng tiếng Tây Tạng dạng La-tinh hóa.
- Hâ: các hình thức phiên âm tiếng Việt khác nhau của một mục từ.
- Hd: các hình thức dịch nghĩa khác nhau của một mục từ.
- Td: tân dịch.
- Cd: cựu dịch.
- Đl: đối lại
- x: xem
- Đn: đồng nghĩa.
- Vd: ví dụ
- Gđ: cách gọi đầy đủ của một mục từ.
- Gt: cách gọi giản lược hay vắn tắt của một mục từ.
- Cg: hình thức đồng nghĩa hay tên gọi khác của một mục từ.
- Tên khoa học: tên gọi theo khoa học của một mục từ.
- k. ng.: khẩu ngữ
- X.: xem.
- CĐTĐL: Cảnh Đức Truyền Đăng lục
- CTTNL: Cổ tôn túc ngữ lục
- ĐQMT: Đại quang minh tạng
- DTNL: Duy Tắc ngữ lục
- GTPĐL: Gia Thái Phổ Đăng lục
- HĐNL: Hư Đường ngữ lục
- HSLNMDT: Hám Sơn Lão Nhân Mộng Du tập
- KTTQTĐL: Kiến trung tịnh quốc tục đăng lục
- LĐHY: Liên Đăng Hội Yếu
- LSPGĐT: Lịch Sử Phật Giáo Đàng Trong
- MANL: Mật Am ngữ lục
- MBTL: Minh Bản Tạp lục
- MGNL: Minh Giác ngữ lục
- NĐHN: Ngũ Đăng Hội Nguyên
- NGCTT: Ngũ Gia Chính Tông Tán
- NHQL: Nguyên Hiền quảng lục
- NLNL: Nguyên Lai ngữ lục
- NTNL: Như Tịnh ngữ lục
- PDNL: Pháp Diễn ngữ lục
- PDNL: Phần Dương ngữ lục
- PKNL: Phạm Kỳ ngữ lục
- PQĐTĐ: Phật Quang Đại Từ Điển
- TBCTT: Tăng Bảo Chính Tục truyện
- TLTBT: Thiền Lâm Tăng Bảo truyện.
- ThQST: Thiền Quan Sách Tiến
- TĐT: Tổ Đường tập
- TCTT: Tống Cao Tăng truyện
- TTĐL: Tục Truyền Đăng lục
- ThMMBTSTL: Thiên Mục Minh Bản Thiền sư tạp lục
- VHVNTH 1989-1995: Văn hóa Việt Nam Tổng Hợp 1989-1995

---o0o---

----------------------------- Tam Tạng Pháp Số - Cs Lê Hồng Sơn -----------------------------
● 十忍 (Nhân Vương Hộ Quốc Bát Nhã Kinh Sớ)
Nhẫn là chịu đựng hay cam chịu. Vì Bồ Tát của Thông Giáo quán năm ấm trong ba cõi và nhân quả các pháp thuộc hai đế, thành tựu được mười nhẫn.
Một, Giới Nhẫn. Vì do quán sắc ấm nên không phạm giới cấm, thì được giới nhẫn, vì thể của tác Vô Tác giới đều thu nhiếp vào sắc ấy.
(Tác Vô Tác Giới là khi mới thọ giới thì có thấy có gìn giữ giới, gìn giữ vững chắc thì gọi là tác; khi gìn giữ đã lâu tuy không tác ý giữ, nhưng âm thầm không phạm cấm giới, thì gọi là Vô Tác).
Hai, Tri Kiến Nhẫn. Do quán thức ấm biết rõ đúng, sai của tất cả pháp đều từ tâm thức sanh ra, thì được tri kiến nhẫn, vì thức liễu biệt và tri kiến này cùng một thứ. (Thức Liễu Biệt là Ý Thức, vì thức có nghĩa là phân biệt).
Ba, Định Nhẫn. Do quán tưởng ấm nên không khởi lên suy nghĩ tạp loạn thì được định nhẫn, vì từ vọng tưởng điên đảo hay đi vào định này.
Bốn, Huệ Nhẫn. Do quán thọ ấm, không có tướng khổ, tướng vui thì được trí huệ nhẫn, vì phân biệt các pháp đều là không tịch nên sanh ra trí huệ.
Năm, Giải Thoát Nhẫn. Do quán hành ấm, không có tướng tạo tác, thì được giải thoát nhẫn, vì các hành đều vô thường nên không có ràng buộc.
Sáu, Không Nhẫn. Do quán quả khổ trong ba cõi không có thật thể thì được không nhẫn, vì Khổ Đế về sanh, tử, tánh của nó vốn không tịch (vắng lặng).
Bảy, Vô Nguyện Nhẫn. Do quán nhân khổ của ba cõi đều là không, thì được vô nguyện nhẫn, vì Tập Đế về phiền não tánh của nó vốn thanh tịnh.
Tám, Vô Tướng Nhẫn. Do quán pháp nhân, quả trong ba cõi đều không thì được vô tướng nhẫn, vì tướng nhân, quả vốn không có.
Chín, Vô Thường Nhẫn. Do quán cảnh của tục đế, tất cả pháp hữu vi đều giả dối, mộng ảo thì được vô thường nhẫn, vì tất cả pháp đổi thay, sinh diệt không ngừng. (Tục Đế là kiến lập tất cả pháp).
Mười, Vô Sanh Nhẫn. Do quán cảnh của chân đế là pháp Vô Vi các niệm không sanh thì được Vô Sanh Nhẫn, vì lý chân không vốn không sanh diệt.
(Chân Đế là tất cả pháp hoàn toàn vắng bặt).