---o0o---
Chú thích
- S: nguyên tác tiếng Sanskrit của mục từ dạng La-tinh hóa
- P: nguyên tác tiếng Pàli của mục từ dạng La-tinh hóa
- A: tiếng Anh
- H: tiếng Hán
- Ph: tiếng Pháp
- T: tên mục từ bằng tiếng Tây Tạng dạng La-tinh hóa.
- Hâ: các hình thức phiên âm tiếng Việt khác nhau của một mục từ.
- Hd: các hình thức dịch nghĩa khác nhau của một mục từ.
- Td: tân dịch.
- Cd: cựu dịch.
- Đl: đối lại
- x: xem
- Đn: đồng nghĩa.
- Vd: ví dụ
- Gđ: cách gọi đầy đủ của một mục từ.
- Gt: cách gọi giản lược hay vắn tắt của một mục từ.
- Cg: hình thức đồng nghĩa hay tên gọi khác của một mục từ.
- Tên khoa học: tên gọi theo khoa học của một mục từ.
- k. ng.: khẩu ngữ
- X.: xem.
- CĐTĐL: Cảnh Đức Truyền Đăng lục
- CTTNL: Cổ tôn túc ngữ lục
- ĐQMT: Đại quang minh tạng
- DTNL: Duy Tắc ngữ lục
- GTPĐL: Gia Thái Phổ Đăng lục
- HĐNL: Hư Đường ngữ lục
- HSLNMDT: Hám Sơn Lão Nhân Mộng Du tập
- KTTQTĐL: Kiến trung tịnh quốc tục đăng lục
- LĐHY: Liên Đăng Hội Yếu
- LSPGĐT: Lịch Sử Phật Giáo Đàng Trong
- MANL: Mật Am ngữ lục
- MBTL: Minh Bản Tạp lục
- MGNL: Minh Giác ngữ lục
- NĐHN: Ngũ Đăng Hội Nguyên
- NGCTT: Ngũ Gia Chính Tông Tán
- NHQL: Nguyên Hiền quảng lục
- NLNL: Nguyên Lai ngữ lục
- NTNL: Như Tịnh ngữ lục
- PDNL: Pháp Diễn ngữ lục
- PDNL: Phần Dương ngữ lục
- PKNL: Phạm Kỳ ngữ lục
- PQĐTĐ: Phật Quang Đại Từ Điển
- TBCTT: Tăng Bảo Chính Tục truyện
- TLTBT: Thiền Lâm Tăng Bảo truyện.
- ThQST: Thiền Quan Sách Tiến
- TĐT: Tổ Đường tập
- TCTT: Tống Cao Tăng truyện
- TTĐL: Tục Truyền Đăng lục
- ThMMBTSTL: Thiên Mục Minh Bản Thiền sư tạp lục
- VHVNTH 1989-1995: Văn hóa Việt Nam Tổng Hợp 1989-1995

---o0o---

----------------------------- Tam Tạng Pháp Số - Cs Lê Hồng Sơn -----------------------------
● 三科 (Tỳ Bà Sa Luận và A Tỳ Đạt Ma Phẩm Loại Túc Luận. )
Luận nói: nếu mê tâm không mê sắc thì hiệp sắc khai tâm. Đó là Năm Uẩn. Nếu mê sắc không mê tâm thì hiệp tâm khai sắc. Đó là 12 Nhập. Nếu sắc và tâm đều mê thì khai cả sắc và tâm. Đó là 18 Giới. Khai hiệp như thế là khiến cho chúng sanh, đối với chỗ mê, quán sát thật kỹ lưỡng, nên có ba khoa không giống nhau.
Một, Năm Uẩn. Cũng gọi là năm ấm. Uẩn là chứa nhóm, nghĩa là chứa nhóm năm pháp sắc, thọ, tưởng, hành, thức để thành thân mạng. Phật vì người mê tâm quá nặng, nên hiệp năm căn nhãn, nhỉ, tỷ, thiệt, thân; gọi đó là sắc. Mở ra một ý căn. Đó là thọ, tưởng, hành, thức. Khiến cho chúng sanh quán kỹ tâm. Đó là hiệp sắc khai tâm, nên nói Năm Uẩn.
Hai, 12 Nhập. Nhập là hoà vào. Lục căn, lục trần hoà vào lẫn nhau. Phật vì người mê sắc quá nặng nên mở sắc ra là nhãn, nhỉ, tỷ, thiệt, thân và sắc, thinh, hương, vị, xúc, hiệp với bốn loại Tâm Pháp thọ, tưởng, hành, thức; gọi là ý. Đối tượng của ý là Pháp Trần. Khiến cho chúng sanh quán sát thật kỹ sắc. Đó là khai sắc hiệp tâm; nên nói là 12 Nhập.
Ba, 18 Giới. Giới là giới hạn cũng có nghĩa là cách biệt. Trong 18 Giới, mỗi giới có thể riêng biệt, không lộn xộn giới này với giới kia. Phật vì người mê cả tâm lẫn sắc, nên nói 18 Giới.