---o0o---
Chú thích
- S: nguyên tác tiếng Sanskrit của mục từ dạng La-tinh hóa
- P: nguyên tác tiếng Pàli của mục từ dạng La-tinh hóa
- A: tiếng Anh
- H: tiếng Hán
- Ph: tiếng Pháp
- T: tên mục từ bằng tiếng Tây Tạng dạng La-tinh hóa.
- Hâ: các hình thức phiên âm tiếng Việt khác nhau của một mục từ.
- Hd: các hình thức dịch nghĩa khác nhau của một mục từ.
- Td: tân dịch.
- Cd: cựu dịch.
- Đl: đối lại
- x: xem
- Đn: đồng nghĩa.
- Vd: ví dụ
- Gđ: cách gọi đầy đủ của một mục từ.
- Gt: cách gọi giản lược hay vắn tắt của một mục từ.
- Cg: hình thức đồng nghĩa hay tên gọi khác của một mục từ.
- Tên khoa học: tên gọi theo khoa học của một mục từ.
- k. ng.: khẩu ngữ
- X.: xem.
- CĐTĐL: Cảnh Đức Truyền Đăng lục
- CTTNL: Cổ tôn túc ngữ lục
- ĐQMT: Đại quang minh tạng
- DTNL: Duy Tắc ngữ lục
- GTPĐL: Gia Thái Phổ Đăng lục
- HĐNL: Hư Đường ngữ lục
- HSLNMDT: Hám Sơn Lão Nhân Mộng Du tập
- KTTQTĐL: Kiến trung tịnh quốc tục đăng lục
- LĐHY: Liên Đăng Hội Yếu
- LSPGĐT: Lịch Sử Phật Giáo Đàng Trong
- MANL: Mật Am ngữ lục
- MBTL: Minh Bản Tạp lục
- MGNL: Minh Giác ngữ lục
- NĐHN: Ngũ Đăng Hội Nguyên
- NGCTT: Ngũ Gia Chính Tông Tán
- NHQL: Nguyên Hiền quảng lục
- NLNL: Nguyên Lai ngữ lục
- NTNL: Như Tịnh ngữ lục
- PDNL: Pháp Diễn ngữ lục
- PDNL: Phần Dương ngữ lục
- PKNL: Phạm Kỳ ngữ lục
- PQĐTĐ: Phật Quang Đại Từ Điển
- TBCTT: Tăng Bảo Chính Tục truyện
- TLTBT: Thiền Lâm Tăng Bảo truyện.
- ThQST: Thiền Quan Sách Tiến
- TĐT: Tổ Đường tập
- TCTT: Tống Cao Tăng truyện
- TTĐL: Tục Truyền Đăng lục
- ThMMBTSTL: Thiên Mục Minh Bản Thiền sư tạp lục
- VHVNTH 1989-1995: Văn hóa Việt Nam Tổng Hợp 1989-1995

---o0o---

----------------------------- Từ Điển Đa Ngôn Ngữ - Cs Minh Thông -----------------------------
● Sau ngài Huệ Năng, Thiền Tông Trung Hoa chia làm 5 phái: Lâm Tế, Quy Ngưỡng, Pháp Nhãn, Tào Động, Vân Môn. Ngày nay phái Quy Ngưỡng và Tào Động không còn.
----------------------------- Từ Điển Thiền Tông Hán Việt - Hân Mẫn - Thông Thiền -----------------------------
● 五 宗. Còn gọi: Ngũ gia. Năm tông. Chỉ năm tông phái Thiền Tông Trung Quốc, đó là: Quy Ngưỡng, Lâm Tế, Tào Động, Vân Môn và Pháp Nhãn. Môn phong của năm tông đều có sắc thái đặc biệt, truyền thừa tự thành hệ thống. Việc sáng lập trước sau vào khoảng nửa cuối đời Đường đến đời Ngũ Đại, trong đó ba tông: Quy Ngưỡng, Pháp Nhãn và Vân Môn đến thời đại Tống – Nguyên thì sự kế thừa dứt mất, hai tông Lâm Tế và Tào Động thì kéo dài mãi đến ngày nay. Phần “Tông Thừa Yếu Nghĩa” trong DTNL q. 9 ghi:
“且 達 磨 所 傳 單 單 只 是 以 心 印 心 一 法 耳、後 來 流 布 既 廣、支 爲 五 宗、而 宗 各 有 旨。
– Nhưng điều mà Đạt Ma truyền, vẻn vẹn chỉ là một pháp lấy tâm ấn tâm mà thôi. Sau đó sự truyền bá được rộng rãi mới có chi nhánh là năm tông, và mỗi tông đều có đường lối và mục đích của nó. “
Phần “Tông Thừa Yếu Nghĩa” trong DTNL q. 9 ghi:
“如 上 五 家 拈 弄 底、皆 略 舉 其 一 端、用 有 萬 殊、體 無 二 致。恁 麼 見 得、便 見 一 切 異 同 之 法、一 切 死 活 之 機、到 你 透 脫 分 上、事 同 一 家、見 一 絲 毫 差 別、了 不 可 得。
– Đưa ra nhận xét về những điều tóm tắt quan trọng của Năm tông như trên đều là lược nêu một vài phương diện. Nơi dụng thì có muôn vàn sai khác nhưng thể thì không hai mối. Thấy được như thế liền biết tất cả pháp đồng dị, tất cả cơ chết sống, cho đến chỗ các ông thông suốt, đều thờ một nhà, dù tìm mảy may sai biệt cũng không thể có. “