---o0o---
Chú thích
- S: nguyên tác tiếng Sanskrit của mục từ dạng La-tinh hóa
- P: nguyên tác tiếng Pàli của mục từ dạng La-tinh hóa
- A: tiếng Anh
- H: tiếng Hán
- Ph: tiếng Pháp
- T: tên mục từ bằng tiếng Tây Tạng dạng La-tinh hóa.
- Hâ: các hình thức phiên âm tiếng Việt khác nhau của một mục từ.
- Hd: các hình thức dịch nghĩa khác nhau của một mục từ.
- Td: tân dịch.
- Cd: cựu dịch.
- Đl: đối lại
- x: xem
- Đn: đồng nghĩa.
- Vd: ví dụ
- Gđ: cách gọi đầy đủ của một mục từ.
- Gt: cách gọi giản lược hay vắn tắt của một mục từ.
- Cg: hình thức đồng nghĩa hay tên gọi khác của một mục từ.
- Tên khoa học: tên gọi theo khoa học của một mục từ.
- k. ng.: khẩu ngữ
- X.: xem.
- CĐTĐL: Cảnh Đức Truyền Đăng lục
- CTTNL: Cổ tôn túc ngữ lục
- ĐQMT: Đại quang minh tạng
- DTNL: Duy Tắc ngữ lục
- GTPĐL: Gia Thái Phổ Đăng lục
- HĐNL: Hư Đường ngữ lục
- HSLNMDT: Hám Sơn Lão Nhân Mộng Du tập
- KTTQTĐL: Kiến trung tịnh quốc tục đăng lục
- LĐHY: Liên Đăng Hội Yếu
- LSPGĐT: Lịch Sử Phật Giáo Đàng Trong
- MANL: Mật Am ngữ lục
- MBTL: Minh Bản Tạp lục
- MGNL: Minh Giác ngữ lục
- NĐHN: Ngũ Đăng Hội Nguyên
- NGCTT: Ngũ Gia Chính Tông Tán
- NHQL: Nguyên Hiền quảng lục
- NLNL: Nguyên Lai ngữ lục
- NTNL: Như Tịnh ngữ lục
- PDNL: Pháp Diễn ngữ lục
- PDNL: Phần Dương ngữ lục
- PKNL: Phạm Kỳ ngữ lục
- PQĐTĐ: Phật Quang Đại Từ Điển
- TBCTT: Tăng Bảo Chính Tục truyện
- TLTBT: Thiền Lâm Tăng Bảo truyện.
- ThQST: Thiền Quan Sách Tiến
- TĐT: Tổ Đường tập
- TCTT: Tống Cao Tăng truyện
- TTĐL: Tục Truyền Đăng lục
- ThMMBTSTL: Thiên Mục Minh Bản Thiền sư tạp lục
- VHVNTH 1989-1995: Văn hóa Việt Nam Tổng Hợp 1989-1995

---o0o---

----------------------------- Pháp Số Căn Bản - Cs Hạnh Cơ -----------------------------
● Bốn Cách Thành Tựu Chúng Sinh. Chữ Phạn “Tất Đàn” được người Hoa dịch ý là “thành tựu”, tức là tùy từng đối tượng khác nhau mà Đức Phật dùng các cách thức giáo hóa khác nhau để làm cho chúng sinh nhập vào tri kiến Phật. Một cách tổng quát, có bốn cách thức như vậy, gọi là “Tứ Tất Đàn”:
1. Thế Giới Tất Đàn. Đối với đối tượng chung là chúng sinh trong khắp thế gian, Đức Phật đã tùy thuận thế gian mà dùng các tư tưởng, ngôn ngữ, quan niệm v. v... của thế gian mà thuyết pháp, khiến cho hạng phàm phu vui mừng tiếp nhận, từ đó mà có được chánh trí.
2. Các Các Vị Nhân Tất Đàn. Đức Phật ứng theo căn cơ và năng lực của từng người cá biệt mà nói giáo pháp thực tiễn, thích hợp, làm cho họ sinh khởi căn lành.
3. Đối Trị Tất Đàn. Đức Phật tùy từng loại phiền não (hoặc tham, hoặc sân, hoặc si, v. v... ) của chúng sinh mà dùng cách đặc biệt để đối trị, giống như tùy từng chứng bệnh mà cho thuốc chữa trị.
4. Đệ Nhất Nghĩa Tất Đàn. Đối với người căn cơ thượng thừa, Đức Phật dứt bỏ tất cả nghị luận, ngữ ngôn, dùng giáo pháp đệ nhất nghĩa đưa thẳng đối tượng vào lí thể chân thật của vạn pháp.
----------------------------- Tam Tạng Pháp Số - Cs Lê Hồng Sơn -----------------------------
● 四悉檀 (Pháp Hoa Văn Cú)
Tất là khắp. Đàn là tiếng Phạn, gọi đủ là Đàn Na, tiếng Hoa là Thí. Phật dùng bốn cách thuyết pháp này, Bố Thí tất cả chúng sanh, nên gọi là tứ tất đàn.
Một, Thế Giới Tất Đàn. Thế có nghĩa là cách biệt. Giới tức là ranh giới, giới hạn. Bởi vì căn tánh của chúng sanh rộng, sâu khác nhau, nên Phật tuỳ ý thích muốn nghe của chúng sanh, tuần tự, phân biệt mà nói pháp để cho chúng vui mừng. Đó gọi là Thế Giới Tất Đàn.
Hai, Vị Nhân Tất Đàn. Phật muốn nói pháp thì trước hết quán sát căn cơ của chúng sanh nhỏ, lớn khác nhau, nhân đời trước sâu, cạn; sau đó theo đúng căn cơ mà nói pháp, cho chúng sanh tâm chánh tín, thiện căn tăng trưởng, nên gọi là Vị Nhân Tất Đàn.
Ba, Đối Trị Tất Đàn. Nếu chúng sanh tham dục nhiều thì dạy Quán Bất Tịnh. Sân hận nhiều thì dạy tu từ bi. Ngu si nhiều thì Quán Nhân Duyên, để trị các bệnh ấy, phải bốc các thuốc này cho tất cả chúng sanh nên gọi là Đối Trị Tất Đàn.
Bốn, Đệ nhất nghĩa tất đàn. Đệ nhất nghĩa tức là lý. Vì Phật biết căn lành của chúng sanh đã thuần thục nên vì chúng nói pháp để chúng giác ngộ thánh đạo. Đó gọi là Đệ Nhất Nghĩa Tất Đàn.