---o0o---
Chú thích
- S: nguyên tác tiếng Sanskrit của mục từ dạng La-tinh hóa
- P: nguyên tác tiếng Pàli của mục từ dạng La-tinh hóa
- A: tiếng Anh
- H: tiếng Hán
- Ph: tiếng Pháp
- T: tên mục từ bằng tiếng Tây Tạng dạng La-tinh hóa.
- Hâ: các hình thức phiên âm tiếng Việt khác nhau của một mục từ.
- Hd: các hình thức dịch nghĩa khác nhau của một mục từ.
- Td: tân dịch.
- Cd: cựu dịch.
- Đl: đối lại
- x: xem
- Đn: đồng nghĩa.
- Vd: ví dụ
- Gđ: cách gọi đầy đủ của một mục từ.
- Gt: cách gọi giản lược hay vắn tắt của một mục từ.
- Cg: hình thức đồng nghĩa hay tên gọi khác của một mục từ.
- Tên khoa học: tên gọi theo khoa học của một mục từ.
- k. ng.: khẩu ngữ
- X.: xem.
- CĐTĐL: Cảnh Đức Truyền Đăng lục
- CTTNL: Cổ tôn túc ngữ lục
- ĐQMT: Đại quang minh tạng
- DTNL: Duy Tắc ngữ lục
- GTPĐL: Gia Thái Phổ Đăng lục
- HĐNL: Hư Đường ngữ lục
- HSLNMDT: Hám Sơn Lão Nhân Mộng Du tập
- KTTQTĐL: Kiến trung tịnh quốc tục đăng lục
- LĐHY: Liên Đăng Hội Yếu
- LSPGĐT: Lịch Sử Phật Giáo Đàng Trong
- MANL: Mật Am ngữ lục
- MBTL: Minh Bản Tạp lục
- MGNL: Minh Giác ngữ lục
- NĐHN: Ngũ Đăng Hội Nguyên
- NGCTT: Ngũ Gia Chính Tông Tán
- NHQL: Nguyên Hiền quảng lục
- NLNL: Nguyên Lai ngữ lục
- NTNL: Như Tịnh ngữ lục
- PDNL: Pháp Diễn ngữ lục
- PDNL: Phần Dương ngữ lục
- PKNL: Phạm Kỳ ngữ lục
- PQĐTĐ: Phật Quang Đại Từ Điển
- TBCTT: Tăng Bảo Chính Tục truyện
- TLTBT: Thiền Lâm Tăng Bảo truyện.
- ThQST: Thiền Quan Sách Tiến
- TĐT: Tổ Đường tập
- TCTT: Tống Cao Tăng truyện
- TTĐL: Tục Truyền Đăng lục
- ThMMBTSTL: Thiên Mục Minh Bản Thiền sư tạp lục
- VHVNTH 1989-1995: Văn hóa Việt Nam Tổng Hợp 1989-1995

---o0o---

----------------------------- Từ Điển Thiền Tông Hán Việt - Hân Mẫn - Thông Thiền -----------------------------
● 要 且. 1. Quả là, quả thực. Tiết Đầu Tử Đại Đồng Thiền Sư trong NĐHN q. 5 ghi:
“巨 榮 禪 客 參 次、師 曰：老 僧 未 曾 有 一 言
半 句 挂 諸 方 脣 齒、何 用 要 見 老 僧？榮 曰：到 這 裡 不 施 三 拜、要 且 不 甘。
– Thiền khách Cự Vinh đang tham vấn, sư bảo: Lão tăng chưa từng có một lời nửa câu để cho các ông chấp trước, đâu cần phải gặp lão tăng? Vinh nói: Đến chỗ này chẳng lạy cho 3 lạy, quả là không đành lòng”.
Tiết Trường Thử Khoáng Thiền Sư trong NĐHN q. 5 ghi:
“師 曰：居 士 祇 見 錐 頭 利、不 見 鑿 頭 方。士 曰：恁 麼 說 話、某 甲 即 得；外 人 聞 之、要 且 不 好。
– Sư nói: Cư sĩ chỉ thấy cái dùi nhọn mà không thấy cái đục vuông. Sĩ (chỉ Bàng cư sĩ) thưa: Nói lời như thế với tôi thì được; còn như người ngoài nghe lọt lời này, quả thực chẳng tốt”.
● 2. Nhưng mà, song. Biểu thị ngữ khí chuyển chiết. Pháp Diễn Ngữ Lục q. trung ghi:
“雲 門 好 則 甚 好。奇 則 甚 奇。要 且 只 說 得 老 婆 禪。
– Vân Môn hay thì rất hay đặc biệt thì rất đặc biệt, nhưng mà chỉ nói được Thiền lão bà”.
Tiết Chiêu Giác Khắc Cần Thiền Sư trong NĐHN q. 19 ghi:
“龐 居 士 舌 拄 梵 天、口 包 四 海、有 時 將 一 莖 草 作 丈 六 金 身？有 時 將 丈 六 金 身 作 一 莖 草、甚 是 奇 特、雖 然 如 此、要 且 不 曾 動 著 向 上 關。
– Bàng cư sĩ, lưỡi thì chống đến trời Phạm Thiên, miệng thì trùm cả bốn biển, có khi đem một cọng cỏ làm thân vàng một trượng sáu, có khi đem thân vàng một trượng sáu làm một cọng cỏ, rất là kỳ đặc. Mặc dù như thế, song ông ta chẳng từng động đến cửa ải thiền chí cực vi diệu”.