---o0o---
Chú thích
- S: nguyên tác tiếng Sanskrit của mục từ dạng La-tinh hóa
- P: nguyên tác tiếng Pàli của mục từ dạng La-tinh hóa
- A: tiếng Anh
- H: tiếng Hán
- Ph: tiếng Pháp
- T: tên mục từ bằng tiếng Tây Tạng dạng La-tinh hóa.
- Hâ: các hình thức phiên âm tiếng Việt khác nhau của một mục từ.
- Hd: các hình thức dịch nghĩa khác nhau của một mục từ.
- Td: tân dịch.
- Cd: cựu dịch.
- Đl: đối lại
- x: xem
- Đn: đồng nghĩa.
- Vd: ví dụ
- Gđ: cách gọi đầy đủ của một mục từ.
- Gt: cách gọi giản lược hay vắn tắt của một mục từ.
- Cg: hình thức đồng nghĩa hay tên gọi khác của một mục từ.
- Tên khoa học: tên gọi theo khoa học của một mục từ.
- k. ng.: khẩu ngữ
- X.: xem.
- CĐTĐL: Cảnh Đức Truyền Đăng lục
- CTTNL: Cổ tôn túc ngữ lục
- ĐQMT: Đại quang minh tạng
- DTNL: Duy Tắc ngữ lục
- GTPĐL: Gia Thái Phổ Đăng lục
- HĐNL: Hư Đường ngữ lục
- HSLNMDT: Hám Sơn Lão Nhân Mộng Du tập
- KTTQTĐL: Kiến trung tịnh quốc tục đăng lục
- LĐHY: Liên Đăng Hội Yếu
- LSPGĐT: Lịch Sử Phật Giáo Đàng Trong
- MANL: Mật Am ngữ lục
- MBTL: Minh Bản Tạp lục
- MGNL: Minh Giác ngữ lục
- NĐHN: Ngũ Đăng Hội Nguyên
- NGCTT: Ngũ Gia Chính Tông Tán
- NHQL: Nguyên Hiền quảng lục
- NLNL: Nguyên Lai ngữ lục
- NTNL: Như Tịnh ngữ lục
- PDNL: Pháp Diễn ngữ lục
- PDNL: Phần Dương ngữ lục
- PKNL: Phạm Kỳ ngữ lục
- PQĐTĐ: Phật Quang Đại Từ Điển
- TBCTT: Tăng Bảo Chính Tục truyện
- TLTBT: Thiền Lâm Tăng Bảo truyện.
- ThQST: Thiền Quan Sách Tiến
- TĐT: Tổ Đường tập
- TCTT: Tống Cao Tăng truyện
- TTĐL: Tục Truyền Đăng lục
- ThMMBTSTL: Thiên Mục Minh Bản Thiền sư tạp lục
- VHVNTH 1989-1995: Văn hóa Việt Nam Tổng Hợp 1989-1995

---o0o---

----------------------------- Tam Tạng Pháp Số - Cs Lê Hồng Sơn -----------------------------
●五種比量 (Hiển Dương Thánh Giáo Luận)
Tỉ lượng là suy nghĩ, quyết định, chọn lựa, so đo về cảnh giới, quyết định nghĩa lý của nó.
Một, Tướng Tỉ Lượng. Tùy theo sự tương quan với tướng mạo có được, hoặc ở hiện tại đến cảnh giới trước kia đã thấy mà suy diễn ra. Như, vì thấy cờ hiệu, mà suy ra có xe (cắm cờ hiệu); vì thấy khói mà suy ra lửa. Tương tự như thế, từ vua mà suy ra nước; lấy chồng và suy ra vợ; từ lạc đà mà suy ra trâu; từ thân hình mềm mại, tóc đen, cử chỉ nhẹ nhàng xinh đẹp mà suy ra người trẻ tuổi; từ mặt nhãn, tóc bạc mà suy ra là người già. Thấy tướng hảo đẹp đẽ của Phật, trí huệ vắng lặng, công hạnh tài giỏi mà suy Phật là bậc chánh đẳng chánh giác. Đầy đủ tất cả trí, với các việc như thế, gọi là Tướng Tỉ Lượng.
Hai, Thể Tỉ Lượng. Do hiện thấy tự thể của đối tượng, mà suy ra tự thể không thấy của đối tượng; hoặc hiện thấy một phần tự thể mà suy ra phần còn lại. Như hiện tại suy ra quá khứ và vị lai; hoặc lấy việc quá khứ suy ra việc vị lai; hoặc lấy việc gần suy ra việc xa; hoặc từ một phần thành tựu suy ra phần thành tựu khác. Các lọai tương tự thế, gọi là Thể Tỉ Lượng.
Ba, Nghiệp Tỉ Lượng. Lấy tác dụng, làm chỗ dựa của tỉ nghiệp. Như thấy vật ở xa, không cục cựa, bầy chim đang đậu trên đó; các loại tương tự như thế, suy ra đó là thân cây trụi cành lá; nếu có cục cựa, suy ra đó là con người; suy ra đó là con voi, nếu thấy có dấu chân to dài; nếu thân lết trên đường đi, suy ra là rắn. Thấy suy ra mắt, nghe suy ra tai, v. v…. ; như thấy người mắt nhắm, cầm cây, quờ quạng đi lạc đường, suy ra là người đui; thấy người nói lớn tiếng, lắng tai nghe, suy ra là người điếc. Do nghiệp đã làm, suy ra biết là tin đúng và thông minh. Các loại tương tự như thế, gọi là Nghiệp Tỉ Lượng.
Bốn, Pháp Tỉ Lượng. Đối với tất cả tướng liên quan đến pháp, lấy một pháp so sánh (suy ra) pháp còn lại. Như thuộc vô thường, suy ra biết có khổ. Vì thuộc khổ, suy ra biết có không, vô ngã. Vì thuộc sanh, suy ra có già. Vì thuộc già, suy ra có chết. Vì thuộc có sắc, có thấy, có ngại, suy ra có vị trí và thể hình. Vì thuộc hữu lậu, suy ra có khổ. Vì thuộc vô lậu suy ra không khổ. Vì thuộc hữu vi suy ra là pháp sanh, trụ, dị, diệt. Các loại tương tự như thế, gọi là Pháp Tỉ Lượng.
Năm, Nhân Quả Tỉ Lượng. So sánh tướng nhân quả; như thấy vật đi, suy ra có chỗ đến. Thấy có đến suy ra trước có đi. Nếu thấy có người làm như vua phụng sự Phật Pháp, suy ra biết có nhiều phước lộc và ngôi vị lớn. Thấy ngôi vị lớn và phước lộc nhiều, suy ra trước đã phụng sự Phật Pháp như vua. Nếu thấy xây dựng sự nghiệp bằng đầy đủ việc lành, suy ra biết phải được tiền của giàu sang. Thấy có tiền của giàu sang, suy ra biết trước đã làm ăn chân chánh, hiền lành. Nếu thấy tu hành theo chánh pháp, suy ra biết phải được quả thánh. Thấy chứng được quả thánh suy ra biết trước đã tu Chánh Đạo. Tương tự như thế, gọi là Nhân Quả Tỉ Lượng.