---o0o---
Chú thích
- S: nguyên tác tiếng Sanskrit của mục từ dạng La-tinh hóa
- P: nguyên tác tiếng Pàli của mục từ dạng La-tinh hóa
- A: tiếng Anh
- H: tiếng Hán
- Ph: tiếng Pháp
- T: tên mục từ bằng tiếng Tây Tạng dạng La-tinh hóa.
- Hâ: các hình thức phiên âm tiếng Việt khác nhau của một mục từ.
- Hd: các hình thức dịch nghĩa khác nhau của một mục từ.
- Td: tân dịch.
- Cd: cựu dịch.
- Đl: đối lại
- x: xem
- Đn: đồng nghĩa.
- Vd: ví dụ
- Gđ: cách gọi đầy đủ của một mục từ.
- Gt: cách gọi giản lược hay vắn tắt của một mục từ.
- Cg: hình thức đồng nghĩa hay tên gọi khác của một mục từ.
- Tên khoa học: tên gọi theo khoa học của một mục từ.
- k. ng.: khẩu ngữ
- X.: xem.
- CĐTĐL: Cảnh Đức Truyền Đăng lục
- CTTNL: Cổ tôn túc ngữ lục
- ĐQMT: Đại quang minh tạng
- DTNL: Duy Tắc ngữ lục
- GTPĐL: Gia Thái Phổ Đăng lục
- HĐNL: Hư Đường ngữ lục
- HSLNMDT: Hám Sơn Lão Nhân Mộng Du tập
- KTTQTĐL: Kiến trung tịnh quốc tục đăng lục
- LĐHY: Liên Đăng Hội Yếu
- LSPGĐT: Lịch Sử Phật Giáo Đàng Trong
- MANL: Mật Am ngữ lục
- MBTL: Minh Bản Tạp lục
- MGNL: Minh Giác ngữ lục
- NĐHN: Ngũ Đăng Hội Nguyên
- NGCTT: Ngũ Gia Chính Tông Tán
- NHQL: Nguyên Hiền quảng lục
- NLNL: Nguyên Lai ngữ lục
- NTNL: Như Tịnh ngữ lục
- PDNL: Pháp Diễn ngữ lục
- PDNL: Phần Dương ngữ lục
- PKNL: Phạm Kỳ ngữ lục
- PQĐTĐ: Phật Quang Đại Từ Điển
- TBCTT: Tăng Bảo Chính Tục truyện
- TLTBT: Thiền Lâm Tăng Bảo truyện.
- ThQST: Thiền Quan Sách Tiến
- TĐT: Tổ Đường tập
- TCTT: Tống Cao Tăng truyện
- TTĐL: Tục Truyền Đăng lục
- ThMMBTSTL: Thiên Mục Minh Bản Thiền sư tạp lục
- VHVNTH 1989-1995: Văn hóa Việt Nam Tổng Hợp 1989-1995

---o0o---

----------------------------- Tam Tạng Pháp Số - Cs Lê Hồng Sơn -----------------------------
● 三種証相不同 (Pháp Hoa Sám Nghi. )
Tu Tập Pháp Hoa Tam Muội, trong 21 ngày, nhất tâm siêng năng có ba tướng chứng được không giống nhau, do nguyên nhân của người tu, căn tánh không giống nhau.
Một, Hạ Căn Chứng Tướng. Người tu tập trong 21 ngày, chứng được giới căn Thanh Tịnh. Trong đó tướng chứng được cũng có ba phẩm không giống nhau. Nếu trong 21 ngày, hoặc thấy được mộng lành linh ứng, hoặc hiểu ra các căn sáng tỏ thanh tịnh, thân tứ đại nhẹ nhàng lanh lợi, tâm đạo phát khởi mạnh mẽ. Đó là tướng từ thanh tịnh của giới căn hạ phẩm. Nếu trong 21 ngày, trong lúc tu tập, toạ thiền bỗng thấy ánh sáng ngũ sắc thanh tịnh, nghe được mùi hương mầu nhiệm và tiếng khen ngợi vi diệu; thân, tâm vui sướng chứng được niềm vui của pháp. Đó là tướng thanh tịnh giới căn trung phẩm. Nếu trong 21 ngày, thân tâm vắng lặng, hoặc tự thấy được thân mình mặc pháp phục thanh tịnh, oai nghi nghiêm chỉnh, thân tướng đoan nghiêm, Tín Tâm rộng mở, chứng được niềm vui của pháp, không còn gì sợ sệt. Đó là tướng thanh tịnh giới căn thượng phẩm. ba phẩm này là tất cả tướng chứng được của hành giả hạ căn.
Hai, Trung Căn Chứng Tướng. Khi người tu tập Thiền Định, chứng được thanh tịnh Định Căn, tướng trong đó chứng được cũng có ba phẩm không giống nhau. Nếu lúc tọa thiền, bỗng nhận ra thân tâm trong sạch, phát khởi các Thiền Định, phân biệt rõ ràng giác, quán. Tâm thái hoàn toàn vui mừng. Đó là tướng thanh tịnh căn hạ phẩm. Nếu lúc tọa thiền, thân tâm an định, nhận rõ hơi thở ra vào dài hay ngắn, nhẹ nhàng. Các lỗ chân lông toàn thân thở ra, hít vào không trở ngại. Hoặc thấy các tướng bất tịnh ở thân thể của mình, nhờ phát khởi Thiền Định, thân tâm được yên vui, trong Thiền Định vắng lặng. Đó là tướng thanh tịnh Định Căn trung phẩm. Nếu lúc toạ thiền, thân tâm an ổn vắng lặng, nhờ thân Ngũ Ấm này mà hiểu ra vô thường, khổ, không, là mộng ảo không thật, cho đến tất cả các Pháp Không Sanh không diệt, giống như hư không, Vô Vi vắng lặng, chán ghét, xa lìa thế gian, thương xót nhớ nghĩ tất cả. Đó là tướng thanh tịnh căn thượng phẩm. Ba tưởng này nằm trong những tướng hành giả trung căn chứng được.
Ba, Thượng Căn Chứng Tướng. Lúc tu tập Thiền Định chứng được Huệ Căn thanh tịnh, trong đó tướng chứng được cũng có ba phẩm khác nhau. Nếu trong khi tu tập toạ thiền, niệm Phật, tụng kinh, bỗng thấy thân tâm như mây như khói, mộng ảo không thật. Nhờ tâm hiểu biết này mà trí huệ được phát triển, thấu hiểu các pháp chẳng thấy chướng ngại. Đối với kinh, luận hiểu rõ, giải Thích Ý nghĩa theo từng căn cơ; những câu hỏi khó đều trả lời thông suốt. Đó là tướng chứng được của Huệ Căn hạ phẩm. Nếu khi tu tập tọa thiền, niệm Phật, tụng kinh, thân tâm vắng lặng tựa như hư không. ở trong trí huệ chân chánh, tận mắt thấy Bồ Tát Phổ Hiền và vô lượng Bồ Tát. chính mình đi nhiễu cung kính trước cảnh hiện tiền ấy. Đó là đã chứng được trí huệ lớn. Đối với pháp Phật đã nói, hiểu rõ ý nghĩa nhiệm mầu, có nói cũng không cùng. Đó là tướng của Huệ Căn trung phẩm. Nếu khi tu tập toạ thiền, niệm Phật, tụng kinh, thân tâm bỗng nhiên thanh tịnh, vào sâu trong Thiền Định giác, huệ rõ ràng, chứng được tổng trì vô ngại, được sáu căn thanh tịnh, mở ra tri kiến của Phật, đứng vào hàng Bồ Tát. Đó là tướng chứng được của Huệ Căn thượng phẩm. Đây là tướng ba phẩm mà hành giả thượng căn chứng được.